Sosyal Medya ve Psikoloji

Sosyal medya başlığı altında tanımlanan uygulamalar, insanların birbiriyle olan etkileşimini giderek arttırmaktadır. Bu etkileşim, sosyal medya kullanıcılarının paylaştıkları, fotoğraf, video ya da metin yoluyla ortaya çıkmaktadır (Komito ve Bates, 2009). Genel olarak incelendiğinde insanların birbiri ile internet üzerinden yaptıkları konuşmalar ve paylaşımlar sosyal medyayı oluşturmaktadır (Vural ve Bat, 2010).

Sosyal medya bu bağlamda incelendiğinde birçok olumlu özelliğe sahip olup, aynı zamanda da ruhsal açıdan fayda sağlamaktadır. Bu kapsamda değerlendirildiğinde sosyal medyanın insanlara aidiyet duygusu hissettirdiği gözlemlenmiştir. Bunun dışında rol model bulmayı kolaylaştırdığı düşünülmektedir (Özçelebi, 2022). Valenzuela, Park ve Kee (2009) tarafından gerçekleştirilen araştırmada facebook uygulamasının kullanıcılarının güvenini arttırdığı sonucuna ulaşmıştır. Bunun açıklaması olarak ise, kişilerin davranışları ile ilgili yaşanan belirsizliğin azalması ve ayrıntılı bilgiye kolay ulaşılması olarak gösterilmiştir. Bunun dışında yapılan araştırmalarda sosyal medyanın yalnızlık hissini azalttığı ve mutlu ettiği ile ilgili verilere ulaşılmıştır (Özçelebi, 2022).

Sosyal medyanın olumlu özellikleri kadar olumsuz özellikleri de bulunmaktadır. Sosyal medya kullanıcıları kendilerini diğer kullanıcılar ile kıyaslayabilir ve yetersizlik hissedebilirler. Anhedoni yani “keyif alamama” gibi belirtilerinin olabileceği, sosyal medyanın sık ve dengesiz kullanımı ile bağımlılığın ortaya çıkabileceği, kullanıcılarda anksiyeteye sebep olabileceği de biliniyor. Anksiyete başlığı altında sosyal medyada olanı biteni kaçırmaktan korku duyma yaşanabilmektedir. Aynı zamanda sosyal medyanın uykuyu etkilediği ve depresyona sebebiyet verebileceği düşünülmektedir. Psikolojik etkilerinin dışında hareketsizliğin ortaya çıkmasında etkili olduğu buna bağlı obezite, tip 2 diyabet, tansiyon sorunları ve boyun ağrısı gibi fizyolojik belirtileri de ortaya çıkarmaktadır. Bunun dışında sosyal medya da bilgiye ulaşmak her ne kadar oldukça basite indirgenmiş olsa da, bilgi kirliliği oldukça artmıştır. Artan bu bilgi kirliliği ile ilgili alınabilecek en iyi önlemlerden birisi de sosyal medyada gördüğünüz her türlü bilgiye inanmamak, bilgileri araştırıp değerlendirmektir.