Stresle Başa Çıkma

Stres; insanların yaşamında bir tehlike , bir uyarı olarak algılanan olaylara gösterilen psikolojik ve fizyolojik tepkidir. Bireyin hayatında yer alan ve sağlığa zararlı olarak görülen durumlar ve olaylar yüzünden ortaya çıkar.

Bireyler stres deneyimini en çok iş ortamında yaşarlar. Aşırı ses, ışık, ısı, çok fazla ya da az sorumluluk, çok fazla ya da az denetim çalışma ortamındaki stres faktörünün tetikleyicileridir. Stres her zaman olumsuz olarak nitelendirilmeyebilir. İş başarma arzusu yüksek olan bireylerde stres, motive edici özellik taşır ve performanslarını olumlu yönde etkiler.

Strese karşı verilen tepkiler üç aşamada değerlendirilebilir: tehlike, direnme ve bitkinlik. Tehlike evresinde en çok görülen belirtiler;

1. Kalp atışı ve solunumun artması

2. Kan şekerinin yükselmesi

3. Kas gerginliğinin artması

4. Ağız ve boğazda kuruluk

5. Baş ağrısı, baş dönmesi

6. Bitkinlik

7. İştahsızlık, Aşırı iştah

8. Vücut dengesinde bozulma

9. El, ayak terlemesi

10. Uykusuzluk, aşırı uyku

11. Uykuda diş gıcırdatma, konuşma

12. Bulantı, kusma, ishal

13. Konuşmada güçlük

14. Aşırı duyarlılık

15. Korkulu rüya

16. Mide-bağırsak sorunları

Vücut bu aşamadan sonra ikinci aşama olan direnmeye geçer. Onarım sürecidir. Birey bu aşamada başarılı olursa stresin yarattığı fiziksel etkiler ortadan kalkar. Başarısız olma durumunda ise; kaygı yükselmesi, karamsarlık, sinirlilik, huzursuzluk, isteksizlik, ilgisizlik gibi belirtiler devam eder. Direnme aşamasında başarılı olamayan birey, bitkinlik olarak adlandırılan son aşamada dönüşü olmayan bozukluklarla karşılaşabilir.

Genel olarak stres insanların günlük hayatta sıkça karşılaştığı bir durumdur. Yaşanılan stresi azaltmak için;

17. Ruh durumunuzu dikkate alın.

18. Yaşadığınız anın tadını çıkarın.

19. Yenilikleri değerlendirmeye açık olun.

20. Alkol ve sigarayı azaltın, mümkünse bırakın.

21. Sağlığınızı korumak için spor yapın.

22. Kişisel özgürlüklerinizi koruyun.

23. Eleştirilere açık olun ve sizi geliştirmesine izin verin.

24. Güler yüzlü olun.

25. Zaman yönetimini öğrenin. 

Nefes egzersizleri yapın. Ve son olarak stresle başa çıkmada zorlanıyorsanız terapi sürecinin etkisini yok saymayın. Profesyonel destekten yararlanın.

Uzman Klinik Psikolog 

ASLI HİLAL ÇİFTÇİ