Tiroid Cerrahisi

Tiroid bezi boynun ön tarafında bulunan kelebek şeklinde bir organdır, salgıladığı hormonlarla vücut metabolizmasını düzenler. Hastalandığında ya salgıladığı hormon miktarları düzensiz hale gelir, ya çok büyür veya kanser gelişebilir, ilaç tedavisi yapılamayacak durumlarda ameliyat gerekir.

Tiroid cerrahisi tiroidin kısmen veya tamamen çıkarılmasıdır. Ne miktarda doku çıkarılacağı hastalığın çeşidi, yaygınlığı ve büyüklüğüne göre, endokrinoloji doktoru, hasta ve genel cerrahın fikir birliği içinde alması gereken bir karardır.

Tiroid ameliyatı gerektiren durumlar:

• Tiroid kanserleri 

• Kanser şüphesi olan nodüllerin varlığı

• Tiroidin çok çalıştığı durumlar (nodüler hipertiroidi- multinodüler hipertiroidi-Basedow)

• Tiroidin çok büyüyüp boğaza bası yaparak nefes alma ve yutkunma zorluğu yaratması

• Tiroidin çok büyüyüp kozmetik sorun yaratması

Tiroid ameliyatları

Farklı ameliyat teknikleri vardır, bunlardan en sık uygulananları

• Konvansiyonel açık teknik, boynun ön tarafında yapılan yatay bir kesiden tiroid dokusunun çıkarılmasıdır, her çeşit tiroid hastalığı için uygulanır , ne boyutta olursa olsun ve hangi tiroid hastalığı olursa olsun uygulanabilen bir tekniktir. Hasta daha önceden tiroid ameliyatı olmuşsa uygulanabilecek tek yöntemdir.

• Endoskopik cerrahi, boyun ön tarafında küçük bir kesiden yapılır, küçük tiroid nodülleri için daha uygun bir ameliyattır.

• Ağızdan yapılan (TOETVA) ameliyatı, alt dudak iç yüzeyinden yapılan küçük 3 adet kesiden , özel aletler yardımıyla yapılan bir ameliyattır. Basedow hastalığı, büyük tiroid dokusu ve tiroid kanserlerinde kullanımı yaygınlaşmamıştır. Kozmetik nedenlerle tercih edilen bir ameliyattır, boyunda kesi olmaz, fakat dudakla ilgili sinir yaralanmasına bağlı dudak hareketlerinde bozulma olabilir, ağızdan girildiği için enfeksiyon riski daha fazladır.

Tiroid ameliyatlarında tiroid dokusu ya kısmen (parsiyel tiroidektomi)veya tamamen (total tiroidektomi) çıkarılır.

Basedow hastalığında ve kanserlerin büyük bir kısmında tiroid dokusu tamamen çıkarılmalıdırlar. 

Basedow hastalığında egzoftalmus  olabilir, gözler dışa doğru yer değiştirir, gözler büyümüş gibi görünür, göz kapakları tam kapanmaz. Tiroid dokusu tamamen çıkarıldığında egzoftalmus dediğimiz olay tamamen gerileyebilir.

Tiroid kanserinin bazı cinslerinde veya kanserli doku büyükse yine total tiroidektomi dediğimiz ameliyat yapılır, yani tiroid dokusunun tamamı çıkarılır.  Total tiroidektomi yapılmasının amacı hastalığın tekrarlamasını önlemektir. 

Total tiroidektomi  kanserin takibi açısından da kolaylık sağlar , çünkü Tiroglobulin (Tg) yalnızca tiroid dokusundan üretilir, tiroid kanser hücreleri de bu maddeyi üretirler . Tüm tiroid dokusu ve kanserli dokular çıkarıldığında bu maddenin kandaki değeri 0.1ng/ml  altına düşer. Ameliyat sonrası bu değerlerin artması hastalığın tekrarladığını gösterebilir. Tiroglobulin bir çeşit tümör markerıdır.

Tiroid ameliyatı riskleri  (komplikasyonları)

Dikkatli yapıldığında komplikasyonu çok sık olan bir ameliyat değildir, yine de potansiyel komplikasyonlarına değinmek gerekir.

• Ses kısıklığı , seste çatallanma sinir hasarına bağlı bir komplikasyondur, "nervus recurrens" siniri tiroid dokusuna çok yakın seyreder, ameliyat sırasında siniri bulup korumaya almak gerekir, sinir monitorizasyonu için sistemler vardır , basit bir işlemdir deneyimli bir cerrah monitorizasyon sistemleri olmadan da siniri bulabilir. Her ameliyatta siniri bulmak rutin uygulama olamlıdır.

• Kanama nadir görülen bir komplikasyondur, sızma şeklinde kanlı akıntı  gelmesi belirgin olarak taze kan şeklinde olur. 

• Paratiroid hormonunun azalması (hipoparatiroidi) Tiroid bezinin arka yüzünde tiroid dokusuna yapışı gibi duran 4 adet paratiroid bezi vardır bu bezler salgıladıkları hormonla kandaki kalsiyum düzeyini kontrol eder. Ameliyat sırasında bu bezlerin hasarlanması veya yanlışlıkla çıkarılması kandaki kalsiyum seviyesinin düşmesine neden olur.  Kandaki kalsiyum seviyesi düştüğünde elde ve yüzde karıncalanma, uyuşukluk, kramplar oluşur. İlaçlarla kalsiyum seviyesinin normal düzeyde tutulması gerekir.

• Enfeksiyon: Nadir görülen bir komplikasyondur, çünkü bu bölgenin kanlanması çok iyi olduğu için savunma mekanizmaları da güçlüdür.