TÜPLERİN TIKALI OLMASI

Tüplerin tıkalı olması, en sık rastlanılan infertilite nedenlerinden biridir. Fallop tüpleri

vücudun her iki tarafında yumurtalıklardan rahme doğru uzanır ve tüplerin her ikisinin de tıkalı

olması gebe kalmaya engel teşkil eder.

Fallop tüplerinin infundibular kısmı yumurtalıklara en yakın kısım olup buradan fimbria

denilen uzantılar ovaryum yüzeyine kadar uzanır. Fimbria üzeri saç kılı gibi ince tüylerle (cilia

hücreleri) kaplıdır. Yumurtlama döneminde hormonların etkisi ile fimbria yumurtalıklar üzerinde

yumuşak hareketlerle süpürme işlemi yaparak atılan ovumu yakalar. Fimbria ve cilia aracılığıyla

yakalanan ovum Fallop tüpüne doğru sürüklenirken ovum bazen burada sperm ile karşılaşarak

döllenir, zigot halinde beslenerek tüba içinde yoluna devam eder ve rahim içine düşer.

Tüpün en geniş kısmı ampuller bölgesidir, en dar kısmı ise utero­ tubal birleşim yerinde

olan isthmus parçasıdır.

Fallop tüplerinde infundibular ve ampuller bölgede östrojen etkisi ile fazla miktarda olan

ciliar hücreler ile bunların arasında tübüler sıvı üreten progesteron hormonu etkisi ile artan peg

hücreleri bulunur. Bu hücrelerin ürettiği sıvı spermlerin kapasitasyonunu da artırıcı yönde etki eder

ve spem, oosit ve zigot için oldukça besleyicidir. Estrojen ve progesteron hormonları tübüler

fonksiyonlar için çok önemli hormonlardır.

Fallop Tüplerinin Tıkanması

Fallop tüpleri tıkandığı bölgeye göre sınıflandırılır:

Distal Tubal Tıkanıklık: Fallop tüpleri yumurtalığa yakın ucundan tıkanacak olursa

hidrosalpinx adı verilir. En sık klamidya adı verilen cinsel yolla bulaşan hastalıklar nedeniyle

tıkanabilir. Eğer tadavi edilmezse hem tüplerde hem de pelviste yapışıklıklar ortaya çıkar. Fimbria

da hasar görür, yapışırsa yumurtlama zamanında atılan ovumun yakalanması fonksiyonu ortadan

kalkar ve infertilite problemleri görülür.

Tübanın Orta Segmentinin Tıkanması: Daha çok tüplerin bağlanması sırasında orta

segmentte tıkanıklık olabilir. Tüplerin açılması için yapılan operasyonda %75 başarı sağlanır.

Proksimal Tübal Tıkanıklık: Tüplerin uterusa yakın olan kısmında tıkanıklık olması

anlamına gelir. Düşükler, pelvik enfeksiyonlar, ölü gebelik ve bu kısmı ilgilendiren doğum kontrol

yöntemleri proksimal tubal tıkanıklığa en çok neden olan durumlardır.

Fallop Tüplerinde En Sık Tıkanıklık Yapan Nedenler:

­Sezaryen gibi pelvik operasyonlar

­Pelvik inflamatuar hastalıklar

­Endometriozis

­Dış gebelik

­Myomlar

­Tüplerin bağlanması

­En çok az gelişmiş ülkelerde rastlanan genital tüberküloz

Fallop Tüpü Tıkanıklığı Tanısı

Histerosalpingografi (HSG): Bir x­ray testidir. Fallop tüplerinde tıkanıklık olup

olmadığını anlamak için vajinadan uygulanan bir kanül vasıtasıyla kontras boya maddesi

(radyopak madde) ile önce rahim içi doldurulur sonra da tüplerden geçmesi sağlanır ve çoğu

zaman skopi altında gözlenerek kontras madde uygulanır ve sonra rontgen filmi çekilir. Eğer

tüplerde tıkanıklık varsa kontras madde tüplerden geçemez.

Kromotübasyon: HSG işlemine benzer bir işlem olmakla beraber, kromotübasyon

mutlaka cerrahi bir işlem (laparoskopi işlemi) sırasında gerçekleştirilir. Laparoskopik gözlem

altında boya (çok zaman metilen mavisi) vajinal yoldan uygulanan bir kanül vasıtasıyla rahme

verilir, eğer tübalar açıksa daha sonra bu boyanın tüplerden geçtiği ve peritona yayıldığı direk

izlenebilir.

Sonohisterografi: Tüplerin geçirgenliğini belirlemek için ultrason eşliğinde yapılan

noninvasif bir işlemdir. Rahim içine steril şartlarda bir kanül ile serum fizyolojik verilerek rahim

içi doldurulurken tübaların içinden sıvının geçmesi sağlanır ve aynı anda ultrasonda rahim içinde

myom, polip ya da tüplerde tıkanıklık, hidrosalpinx vs. var mı gözlenebilir.

Fallop Tüplerini Açmak:

Fallop tüplerinin tıkanma nedenine ve tıkanan segmentine bağlı olarak eğer uygunsa

çeşitli tıbbı ve cerrahi işlemler ile Fallop tüplerindeki tıkanıklık tedavi edilmeye çalışılır. İnfertil

olan hastalarda tüpler tıkalı olduğunda çoğu zaman cerrahi tedavi yerine tüp bebek tedavisi tercih

Makale Yazım Tarihi: 08.08.2016

Op. Dr. Kutlugül Yüksel

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

Eskişehir yolu, 9. Km, No: 266, Tepe Prime

C Blok No: 45 Ankara

Tel: 0312 4258530

Cep: 0532 6121783

www.kutlugulyuksel.com.tr

www.ankarakadindogumcu.com