Voleybolcularda Beslenme

Takım Sporları

İki ya da daha fazla oyuncunun bir araya gelerek rekabet içinde oynadığı oyunlar olan takım sporlarında üç enerji sistemi (fosfojen, anaerobik glikoliz, aerobik sistem) kullanılsa da genellikle maçlar yüksek şiddetli aktivite içerdiği için baskın olan sistem anaerobik sistemdir. Düşük şiddetli aktiviteler söz konusu olduğunda ise aerobik sistem devreye girmektedir. Enerji gereksinimi oldukça değişken ve kişiye özeldir. Bunun nedeni yapılan sporun yoğunluğu ve süresi, sporcunun mevkisi, günlük-haftalık egzersiz programları, sporcunun kişisel özellikleri gibi birçok faktöre bağlı olmasıdır. Karbınhidratlar da aynı şekilde takımdan bağımsız bireye özel hesaplanır çünkü hem aerobik hem de anaerobik sistem için bir kaynak olma özelliği taşımaktadır bundan dolayı yetersizliği sporcu performansını negatif yönde etkilemektedir.

Protein sporcular için oldukça gerekli bir makrobesindir. Kilo kaybını hedeflediğinde, kas kütlesinden kilo vermeyi engellemek açısından protein oranı diyette arttırılmalıdır. Fakat fazlasınında, glikojen depolarında yeterli doluluğa ulaşmasının önüne geçtiğinden aşırıya kaçılmamalıdır. Genel olarak protein için gereksinim 1.2-1.7 g/kg’dır.  Sporcu kastan kilo almak istediğinde bu miktar 2.5-3.0 g/kg’a kadar çıkabilir.

Yağ ise bir diğer önemli makrobesindir ve takım oyunlarında genel olarak kısa süreli patlayıcı güç gerektiren aktiviteler sıkça yer alır. İlk enerji kaynağı karbonhidratlar olsa da bir saati aşan antremanlarda yağlarda temel enerji kaynağıdır. Enerji yağlardan sağlanamaz ise glikojen depoları daha erken tükenir ve sporcu performansı olumsuz etkilenir bu açıdan total enerjinin %20-30’u yağlardan gelmelidir. Bunlara ek olarak sporcunun dehidrate olmaması için su tüketimi takip edilmelidir. Sodyum ve potasyum başta olmak üzere ter ile kaybedilen minerallerin sağlanması gereklidir ayrıca vitamin ve minerallerin yetersizliği durumunda takviyelere gidilmelidir. Ergojenik destekler açısından çoğu sporcuda olduğu gibi takım sporcularında da performanslarını desteklemek amacıyla kaslardaki asitin azalmasına neden olan beta-alanin, kan tamponlama kapasitesini artırmak için bikarbonat veya sitrat kullanımı gibi birçok destek sporcular tarafından kullanılırlar.

Voleybolcularda Beslenme

    Voleybol; başarılı olabilmek için esneklik, kuvvet, güç, çeviklik ve aerobik kondisyonun gerekli olduğu bir spor dalıdır. Kadın voleybolcuların diyetini değerlendiren bir çalışma da, diyetler, yüksek enerji ve protein alımı ile düşük karbonhidrat alımından oluştuğu ortaya çıkmıştır. Kalsiyum, folat, E vitaminin önerilen düzeylerin altında olduğu görüldü. Günlük kalori alımları 3,945 ± 633 kcal civarında olduğu görüldü. Makro besinlerin dağılımı; proteinler için %20, karbonhidratlar için %48 ve lipidler için %32 idi. Bu çalışmanın sonucunda, genç sporcular, sağlık ve performans iyileştirme için diyet yeterliliğinin önemi konusunda bilgilendirilmelidir.

   Voleybolcuların yeme alışkanlıkları, beslenme durumu ve menstrual fonksiyonun incelendiği başka bir çalışmanın popülasyonunda anoreksiya nervoza ve bulimia nervoza hiçbirinde görülmezken çoğu sporcunun düşük yağlı diyet ile kilo kontrolü için fazladan spor yaptığı görülmüştür. Düzensiz menstral döngü ile kas ve iskelet sistemi yaralanmaları, geri dönüşümsüz kemik mineral kayıpları  için risk olan düşük kalsiyum düzeyi, birbiriyle istatiksel açıdan bağıntılı bulundu. Sonuç olarak besleyici ve yoğun bir diyet uygulanması gereken adolesan dönemindeki voleybolcularda, kronik enerji kısıtlaması, beslenme yetersizliklerinin ve menstral döngünün fiziksel performans üzerindeki etkileri hakkında bilgilendirilmesinin gerekliliği ortaya çıktı.

  Beslenme, voleybolcularda takviye ve vücut kompozisyonu parametrelerini değerlendirme amacını taşıyan bir çalışma sonucu günlük alınan enerjinin önerilen seviyelerden düşük olduğu, kolesterolden ve doymuş yağdan fazla olduğu görülmüş. Diyetten gelen lif içeriğinin, tekli ve çoklu doymamış yağların tüketimi açısından yetersiz olduğu görülmüştür. Bu açıdan sonuçlar, değerlendirme sonuçları, beslenme alanında eğitime duyulan ihtiyacı ve daha besleyici, dengeli beslenmenin gerekliliğini göstermektedir.