Psk. | Bilim Uzmanı Meliha Karayay
Psikoloji
Günlük hayatınızda, istemediğiniz halde “evet” dediğiniz oldu mu?
Ya da bir ilişkide sürekli kendinizi tükenmiş, kırgın ya da baskı altında hissettiğiniz? Bu gibi durumlar çoğu zaman duygusal sınırların zayıf olmasından kaynaklanır.
Duygusal Sınırlar Nedir?
Duygusal sınırlar, bireyin kendi duygusal alanını tanıması, koruması ve gerektiğinde “hayır” diyebilmesidir. Psikoloji literatüründe bu, bireyin öz farkındalık ve öz saygısıyla yakından ilişkilidir (Katherine, 2016). Sağlıklı sınırlar, kişinin hem kendine hem de çevresine karşı daha net, dengeli ve doyumlu ilişkiler kurmasını sağlar.
Bilimsel Olarak Kanıtlanmış Faydaları
Araştırmalar, sağlıklı duygusal sınırların;
Tükenmişlik (burnout) seviyelerini azalttığını (Maslach & Jackson, 1981),
Anksiyete ve depresyon belirtilerini hafiflettiğini (Stevan E. Hobfoll, 1989),
Daha yüksek yaşam doyumu sağladığını göstermektedir (Gaines et al., 1997).
Özellikle yardım etmeye yönelik mesleklerde (öğretmenlik, sağlık çalışanları vb.), sınır koyma becerisi duygusal tükenmişliği önlemede anahtar rol oynar.
Neden Zorlanıyoruz?
Birçok insan, çocukluktan itibaren “önce başkalarını düşün” anlayışıyla büyür. Bu da bireyin kendi ihtiyaçlarını bastırmasına, sınırlarını fark etmemesine neden olur. Oysa sağlıklı sınırlar bencillik değil, psikolojik sağlığın temelidir.
Terapi ile Sınırlar Geliştirilebilir
Duygusal sınırlar, doğuştan gelen değil, öğrenilen becerilerdir. Terapi süreci, bu becerilerin kazanılması ve uygulanmasında bilimsel temelli bir destek sunar. Bir terapist ile çalışarak:
Sınırlarınızı fark edebilir,
Duygularınızı düzenlemeyi öğrenebilir,
Sağlıklı “hayır” demeyi geliştirebilir,
Daha doyumlu ilişkiler kurabilirsiniz.
Sonuç: Kendinizi Korumak da Bir Sorumluluktur
Unutmayın: Duygusal sınırlar koymak, başkalarına mesafe koymak değil; kendinizi ihmal etmeden ilişki kurmanın yoludur. Eğer sınır koymakta zorlanıyorsanız, bu konuda bir uzman desteği almak atacağınız en değerli adımlardan biri olabilir.
Kendinize daha fazla yer açmak ve duygusal olarak güçlenmek için terapi sürecini değerlendirmeyi düşünebilirsiniz.
Bu makalenin DoktorTakvimi web sitesinde yayımlanması, yazarın açık izniyle yapılmaktadır. Web sitesindeki tüm içerikler, fikri ve sınai mülkiyet mevzuatı kapsamında uygun şekilde korunmaktadır.
DocPlanner Teknoloji A.Ş. web sitesi tıbbi tavsiye sunmaz. Bu sayfanın içeriği, metinler, grafikler, görseller ve diğer materyaller de dahil olmak üzere, yalnızca bilgilendirme amacıyla oluşturulmuştur ve tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavinin yerini almak amacı taşımaz. Herhangi bir sağlık sorununuzla ilgili şüpheniz varsa, bir uzmana danışınız.
DocPlanner Teknoloji A.Ş.
E-5 Karayolu, Esentepe Mahallesi, Lapis Han, No:25 D:102-103-120
Kartal İstanbul, Türkiye