Erteleme Davranışları ve Mükemmeliyetçilik

İnsanla ilgili olan her özellikte olduğu gibi mükemmeliyetçiliğin de avantajları ve dezavantajları vardır. Mükemmeliyetçi kişilere baktığımızda zihinlerinde bir mükemmellik beklentisi vardır. Bu beklenti dış görünüş, kariyer, notlar, ilişkilerle ilgili olabileceği gibi hayatımızın pek çok farklı alanıyla da ilgili olabilir.

Mükemmeliyetçiliğin avantajları tabii ki vardır. Standartlarımızı yüksek tutar ve her zaman daha iyisine ulaşmamızda bize içsel bir motivasyon kaynağı yaratabilir. Fakat her durumda olduğu gibi madalyonun iki yüzü vardır. Mükemmeliyetçilik her zaman bizi desteklemeyebilir, bazen önümüze uzun ve aşılması güç bir duvar da örebilir.

Mükemmeliyetçi kişilerin gerçekçi olmayan beklentileri ve her zaman bir üst seviyeye taşınan üst limitleri olabilir. Bu gerçekçi olmayan beklentiler ve mükemmellik algısının sürekli bir üst seviyeye taşınması kişilerde anksiyete, stres, kaygı ve depresyon gibi birçok farklı psikolojik probleme sebep olabilir. Kişi bu beklentileri karşılayamadıkça erteleme davranışları çoğalır ve bir şey yapamaz hale gelebilir.

Düşündüğünüzde hiçbir sebep bulamadığınız fakat motivasyonunuzun düşük olduğu için ertelediğiniz durumları bir düşünün. Zaten istediğiniz gibi mükemmel olamayacağı için erteliyor ve yapmıyor olabilir misiniz? Kariyerinizle ilgili projeler, başlamak istediğiniz bir kurs, çalışmanız gereken bir sınav bunlara örnekler olabilir. Başlamanız gerektiğini biliyor ama yapmıyorsunuz, çünkü mükemmeliyetçilik size tam olarak istediğiniz gibi olamayacağını ve bu sebeple belki de hiç başlamamanız gerektiğini söylüyor olabilir. Buna psikoloji biliminde ‘’ya hep ya hiç’’ düşünce biçimi denir ve bu bir düşünce hatasıdır.

Terapide ya hep ya hiç düşünceleri ve gerçekçi olmayan beklentiler gibi faktörlerle çalışıldığında erteleme davranışlarınız ve mükemmeliyetçiliğiniz azalabilir, daha rahat ve özgüvenli hissedebilirsiniz. Unutmayın, aslında hayatlarımızda mükemmel diye bir şey yoktur, kendinizi gerçekçi olmayan standartlarınız için üzmeyin!