Folat Eksikliği

Demir ve b12 vitaminleri eksikliğinden baksettikten sonra sırada ismini latince yaprak anlamına geline 'folium' kelimesinden alan folik asit eksikliği bulunmaktadır.Kendileri su içinde eriyen B grubu vitaminleri ailesine dahil olup, ilk olarak 1943 yılında doğal besinlerden ayrıştırılmıştır. Folik asit; demir ve B1212 vitamini gibi vücut için temel bir maddedir ve önemli fonksiyonlara sahiptir.Ayrıca dünya genelinde folik asit eksikliği; B12 vitamini ve Demir eksikliğinden daha fazla görülmektedir.

Folik asitin insan vücüdundan görevlerine kısaca madde madde değinecek olursak:

• Yapıtaşımız olan DNA sentez ve tamirinde

• Yüksekliği emboli riski yaratan homosistein düzeyinin düşürülmesinde 

• Eritrosit ve lökosit sentezinde 

• Büyüme ve gelişme (özellikle anne karnındaki dönemde) 

• Normal sinir gelişimi ve beyin fonksiyonlarının sağlanmasında 

• Kanser ve inme gelişiminin önlenmesinde rol alır. 

    Hepimizin bildiği gibi gebe kalmayı planlayan anne adaylarımızın 2 ay öncesinden folik asit başlanması nöral tüp defektinin engellenmesi açısından oldukça önemlidir. Eğer daha önceki gebelikte veya ailede herhangi bir nöral tp defekti olan birey yok ise 400 mikrogram folik asit desteği yeterli iken eğer bu hastalığa sahip bir birey varsa mutlaka 5 mg folik asit gebelik süresince takviye olarak kullanılmalıdır. Tabiki ayrıntılı bilgiyi kadın doğum doktoru arkadaşlarımdan alabilirsiniz.

    Folik Asit Eksikliğinde Klinik Bulgular: 

    -Kansızlığı ait klinik bulgular ; halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, aşırı sinirlilik ve gerginlik solukluk

    -Nörolojik bulgular: depresyon mutsuzluk, duyu kaybı, aşırı huzursuzluk, uykusuzluk,  huzursuz bacak sendromu, , görme kaybı, intellektüel fonksiyon kaybı, demans ve organik beyin sendromu    

    -Gastrointestinal bozukluklar: emilim bozukluğu kilo alamama yağlı dışkılama 

    -İmmünolojik bulgular: artmış enfeksiyon sıklığı 

    -Kardiyovasküler bulgular: kalp krizine yatkınlık 

    Laboratuar Bulguları: 

    -Tam kan sayımı: Kansızlık göstergesi olan hemoglobin düşüklüğü yanı sıra lökosit ve trombosit sayısında da düşüklük gözlenebilir.        

    -Periferik yayma: Eritrositler makrositerdir, anizositoz, poikilositoz ve parçalanmış eritrositler görülebilir. Nötrofillerde 5 veya daha fazla 5 loblu çekirdeğin olması yada bir tane 6 loblu çekirdeğim olması hipersegmentasyon olarak tanımlanır ve B12 ve folik asit eksikliği için tipiktir. 

    -Kan biyokimyası: İndirek bilüribin seviyesinde ve LDH’da artış etkisiz eritropoeze bağlı olarak görülebilir. 

    -Serum folik asit düzeyi: < 2ng/ml değerindeki folik asit düzeyleri kesin eksikliği gösterir. 2-4 ng/ml arasındaki değerlerde mümkünse eritrosit folat düzeylerine bakılmalıdır. 

    -Serum homosistein düzeyi: Folik asit düzeyi normal olup açıklanamayan makrositoz yada nörolojik bulgu varlığında istenebilir.  

Folik asit eksikliğinde tedavi 

İyi bir tedavi yanıtı için  için öncelikle şu önlemler alınmalıdır: 

• Folik asit eksikliğinin düzeltilmesi

• Altta yatan hastalığın tedavisi 

• Folik asit alımını artıran besin takviyeleri ile beslenme

• Belirli aralıklarla hastaların klinik durumlarının izlenmesi 

• Hastalara günlük 1-5 mg/gün folik asitin ağız yolu ile verilmesi yeterlidir. Tedaviye 1-4 ay yada hematolojik bulgular düzelene kadar devam edilmelidir. Tedaviden önce mutlaka B12 eksikliği ekarte edilmelidir. 

• Folattan zengin besinler; Baklagiller,yumurta, yeşil yapraklı sebzeler,pancar ,turunç, kuşkonmaz, fındık, karaciğer, brüksel lahanası, muz ve avokado