Gastroskopi ve Kolonoskopi

GASTROSKOPİ:

Gastroskopi, yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağının içinin direkt olarak fiber optik aletle incelenmesidir. Üst sindirim sistemi hastalıklarının daha iyi tanınması ve tedavisinin yapılabilmesi için gerekli olabilen bir işlemdir.

Gastroskopi (endoskopi ) aleti bir kurşun kalem kalınlığından başlayarak değişik kalınlıkta ucunda parlak ışık olan ve kıvrılabilen küçük bir kamerası olan fiber optik bir borudur. Kamera sistemi ile elde edilen görüntü ekrana yansıtır bu şekilde yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağının iç yüzü görülebilir hale gelir.  Gastroskop içerisindeki kanülden geçirilen ince bir telle (biyopsi penseti ) ile doku örnekleri alınabilir (biyopsi), polip çıkartılabilir (polipektomi ) veya kanayan bölgelere gerektiğinde müdahale edilebilir (bant ligasyonu, skleroterapi, endoklips işlemleri ile ) veya yutulmuş olan yabancı cisimler yabancı cisim penseti ile ağız yolu ile çıkartılabilir.



Çocuğumuzu gastroskopiye nasıl  hazırlamalıyız ?
Çocuğumuzun midesi endoskopi işleminden önce tamamen boş olmalıdır. Yani gastroskopi yapılacak çocuk 6 saatlik açlık sonrası endoskopi işlemi için getirilmelidir. Tetkikten en az 30 dakika önce hasta yakınları ve çocuk endoskopi ünitesinde olunmalıdır. 

• Bu süre içersinde hemşire tarafından çocuğunuzun damar yolu açılır ve gastroskopi işlemine hazırlanılır. 

• İşlem öncesi çocuğun anne ve babası olarak sizlerden sedasyon ve işlem onayı belgelerini imzalamanız istenecektir.

•  Bu sırada çocuğunuzun düzenli kullanmakta olduğu ilaçları varsa listesini işlem öncesi hemşire ve doktorunuza lütfen bildiriniz. 

• Doğumsal kalp hastalığı varsa ve profilaktik antibiyotik kullanılması gerektiren bir durum varsa doktora ve hemşireye mutlaka belirtilmelidir. 

• Çocuğunuzun bilinen herhangi bir ilaç ve besin alerjisi varsa bilgi verilmelidir.
   

Gastroskopi işlemi nasıl yapılır?

Çocuk hastamıza ağız yoluyla boğaza lokal anestezik sprey  uygulanır. Bu gastroskopi aletinin rahatça boğazdan geçebilmesi için gereklidir. Daha sonra hastanın konforunun sağlamak için damardan anestezi uzmanı tarafından ilaç verilir. Bununla birlikte hastaya oksijen verilerek işlem sırasında nabız, tansiyon ve kandaki oksijen satürasyonu devamlı gözlem altında tutulur. Gastroskopi işlemi süresi yaklaşık 10-15 dakikadır.  
Gastroskopi sonrası izlem
Gastroskopiden sonra çocuğunuzu yarım saat uyanma odasında ilaçların etkisi geçinceye kadar dinlendirilir ve daha sonra damar yolu kapatılarak işlem sonucu ile ilgili olarak hastamızın yakınları bilgilendirilir.  Bir sonraki geleceği randevusu belirlenir.. Böylece tedavi altına alınan hasta, eğer biyopsi alınmış ise çıkacak sonuçlar ile birlikte tekrar değerlendirilip ve tedavisi yazılır, daha sonraki muayene randevuları ayarlanır. 

 KOLONOSKOPİ :
Kolonoskopi, içi boş bir organ olan kalın bağırsağın kolonoskop denilen bükülebilir bir aletle incelenmesidir. Kolonoskopi işlemi bağırsakta darlık, fistül ( bağırsakların birbiri ile ağızlaşıp birleşmesi ), bağırsak duvarına ait anormallikler ve bağırsak boşluğundaki patolojiler hakkında bilgi edinmemizi sağlar. Kolonoskopi,sırasında iltihaplı dokuların tespiti, poliplerin çıkartılması, normalden farklı doku yapılarını (iyi huylu ve kötü huylu tümörleri) ve ülserleri (yaraları) tanıyabilmekteyiz.   

Çocuklarda niçin kolonoskopi yapma gereği duyabiliyoruz?

• Kolonoskopi, çocuğunuzun dışkı alışkanlığında, şeklinde, miktarında değişiklikler oluyorsa,  makattan dışkı ile karışık kan gelmesi 

• Karın ağrısı olması,  

• Kilo kaybı

• Büyümede yavaşlama gözlenmesi, 

• Kansızlığın (aneminin ) nedeninin ortaya çıkartılması, 

• Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi hastalıkların tanısının konulması ve takibi 

• Polip şüphesi durumlarında 

• Kalın bağırsakta yabancı cisim 

•  Özellikle birinci derecede akrabalarında kalın bağırsak kanseri öyküsü olan hastalarımıza tarama amaçlı yapılması tavsiye edilmektedir.

Çocuklarda kolonoskopi öncesi hazırlık

Kolonoskopinin iyi bir sonuç verebilmesi için bağırsakların tam olarak temizlenmiş olması (bağırsak hazırlığı, kolon hazırlığı, bağırsak temizliği veya kolon temizliği ) gereklidir bunun için 24-36 saat önceden bağırsaklar temizlenmeye başlanır. 

Kolonoskopiye 1 hafta önce hazırlık yapmakta fayda vardır.

İhtiyacınız olacak şeyler:

• Müshiller: Bazı doktorlar müshil ilacı reçete eder. Doktorunuzun önerdiği ürünleri satın alın.

• Islak mendil: Tuvalete sık çıkmak gerekeceğinden tuvalet kağıdı çok kullanımda cildi tahriş edebilir. Nemli aloe veralı ve E vitamini içeren mendiller varsa onlardan alabilirsiniz. Bu ürünler, tahriş olmuş cildi yatıştırıcı maddeler içerir.

• Pişik kremi: Hazırlığa başlamadan önce makat bölgenize bebekler için olan pişik kremlerinden uygulayın. Hazırlık süresince tekrar uygulayın. Bu temizlik nedeniyle oluşan deri tahrişlerini önlemeye ve iyileştirmeye yardımcı olacaktır.

• Sporcu içecekleri (enerji içecekleri değil), kolonoskopi öncesi akşam, sıvı kaybını takviyeye yardımcı olabilir.

Kolonoskopi haftası kabızlık ihtimali yaratmayacak yiyecekler yiyin.

• et suları: haşlama et suyu, tavuk suyu (sadece suyu)

• berrak meyve suları (elma, ananas)

• açık çay, komposto suyu (tanesiz), ayran

Müshilinizi almak için en az 2 litre sıvıya ihtiyacınız olacak, planınızı buna göre yapın. Spor içecekleri veya açık renkli, aromalı içecekler, ilacı daha kolay içmenize yardımcı olabilir.

5 gün önce: Diyetinizi ayarlayın

5 gün önce daha kolay sindirilen gıdalar ve içecekler tüketmeye başlamanız önerilir. Normalde lifli gıdalar bağırsak sağlığı için faydalıdır, ama kolonoskopi işlemi öncesi lifli gıda alımı önerilmez, çünkü bağırsağın tam boşalmasını zorlaştırır, bağırsak duvarına yapışarak işlem sırasında kirli görüntüye sebep olabilir. Düşük lifli yiyeceklere tahlilden en az beş gün önce geçin. Örneğin:

• beyaz ekmek

• makarna

• pirinç

• yumurta

• tavuk ve balık gibi yağsız etler

• kabuksuz iyi pişmiş sebzeler

• kabuksuz veya çekirdeksiz meyve.

Yumuşak gıdalar Yumuşak gıda diyetine kolonoskopiden en az 48 saat önce geçilir. Yumuşak yiyeceklere örnekler:

• omlet

• smoothiler

• sebze püresi ve çorba

Kaçınılması gereken yiyecekler

Bu süre içinde kolonoskopiniz sırasında sindirilmesi zor ya da kamera girmesi zor olabileceği yiyeceklerden de kaçınmanız gerekir. Bunlar şunları içerir:

• yağlı, kızarmış yiyecekler

• sert etler

• tam tahıllar

• tohumlar, çerezler

• mısır, patlamış mısır

• çiğ sebzeler

• sebze kabukları

• tohum veya kabuklu meyveler

• brokoli, lahana veya marul

• kuru baklagiller

• Temizlik işlemi bol miktarda saydam sıvılarla bağırsağın yıkanması ayrıca bağırsağı boşaltıcı ilaçların kullanımıyla olur. 

• Kolonoskopi işleminden 24 saat önceden katı gıdaların alınması tamamen kesilmeli ve randevu zamanına kadar (eğer tıbbi sakıncası yoksa; kronik böbrek, ağır kalp ve karaciğer yetersizliği hastalıklarının varlığı gibi) minimum 8-10 litre kadar saydam sıvılar (et suyu, tavuk suyu, tanesiz çorbalar, kompostolar, gazozlar, saydam tortusuz meyve suları) tüketilmelidir. 

• İncelemeye gelmeden bir gün önce akşam ve geleceğiniz günün sabahı bağırsakları boşaltıcı ilaç kullanmanız gereklidir.

• Kolonoskopi yapılana kadar hiçbir şey yenmemeli ve içilmemelidir. Ortalama işlem öncesinde 6 saatlik bir açlık süresi arzulanmaktadır.

Çocuklarda kolonoskopi işlemi nasıl Yapılır?

Kalın bağırsağın makattan girilerek, sakinleştirici ilaç (sedasyon) ve/veya anestezi uzamının vereceği sedasyon ile fiberoptik kamera ile monitör altında incelenmesi işlemine kolonoskopi adı verilir. Aletle makattan girildikten sonra kalın bağırsağın tamamı ile ince bağırsağın son kısmı incelenebilir. İşlem sırasında hava verilmesine bağlı olarak, hafif baskı hissi hissedebilir. İşlem öncesinde çocuğunuzun rahatlaması için bazı ilaçlar yapılır. Kolonoskopi işlemi 10 ile 40 dakika arasında sürmektedir. İncelemeyi yapan çocuk gastroenteroloji uzamanı bağırsak içerisinde  gerek gördüğü yerlerden patolojik inceleme için örnekler alabilir,. Gastroenteroloğunuz eğer ileride daha büyük sorunlara neden olabilecek anormal bir lezyon, polip veya küçük boyutlu tümörler görürse bunları kolonoskopi işlemi sırasında çıkartabilir. Bu işlemler sırasında ağrı hissedilmez.

Kolonoskopi sonrası izlem:

Kolonoskopi işlemi sırasında çocuğunuz hava verilmesine bağlı olarak, gaz çıkartma gereksinimi duyabilir. İşlem sırasında çocuğunuzun ağrı duymaması için çeşitli sakinleştirici veya anestezi ilaçları yapılacağından, işlem sonrasında çocuğunuzun refleksleri kısa süreli etkilenmektedir, bu süre içerisinde  (yaklaşık 2 saat kadar ) sivri, delici,  kesici bıçak, makas ve diğer benzeri aletler çocuğun eline verilmemelidir. İşlem sonrasında 1 saatlik bekleme süresi sırasında çocuğunuza hemşire ve doktora sormadan asla besin vermeyiniz,  bu süre sonunda çocuğunuzun beslenmesine önce su içirip yutabildiğini gördükten sonra geçebilirsiniz.