Kalp Ritim Sorunları: Aritmiler

Aritmi, kalbin çok hızlı, çok yavaş veya düzensiz atması gibi ritim sorunlarıdır. Bazı aritmiler zararsız olabilirken, bazıları rahatsız edici veya hayatı tehdit edici olabilecek durumlara neden olabilir.

Normal Kalp Atışı Nedir?

Kalp dört bölmeden oluşur: iki üst bölme (atriyum veya kulakçık) ve iki alt bölme (ventrikül veya karıncık). Normalde kalp ritmini, sağ atriyumda yer alan sinüs düğümü kontrol eder. Sinüs düğümü, her bir kalp atışını başlatan elektriksel uyarılar üretir, bu uyarılar atriyum kaslarının kasılmasına ve ventriküllere kan pompalamasına olanak tanır.

Elektriksel uyarılar atriyoventriküler (AV) düğüme ulaşır ve buradan ventriküllere gönderilir. Uyarıların ventriküllerin dolmasını sağlamak için biraz yavaşlatılması gerekir. Bu süreç genellikle sağlıklı bir kalpte sorunsuz işler ve dakikada 60-100 atımlık normal bir dinlenme kalp atış hızı ile sonuçlanır. Elektriksel uyarılar düzgün çalışmadığında kalp ritim sorunları ortaya çıkabilir ki bunlara genel olarak “aritmi” denir.

Aritmi Belirtileri

Aritmi belirtileri, hızla çarpan kalp atışı veya göğüste titreme gibi hissedilebilir. Semptomlar şunları içerebilir:

• Çarpıntı
• Göğüste ani güçlü atım hissi
• Baş dönmesi veya sersemlik
• Bulanık görme
• Bayılma
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Terleme
• Zayıflık
• Yorgunluk hissi

Aritmi Türleri

Aritmiler, kalpte meydana geldikleri yere göre ayrılır ve kalp atış hızına göre gruplandırılır. Atriyumlarda başladıklarında ‘supraventriküler’, ventriküllerde başladıklarında ‘ventriküler aritmiler’ olarak adlandırılır. Bradikardi, dakikada 60 atıştan daha düşük olan kalp hızı iken taşikardi dakikada 100 atıştan fazladır.

Supraventriküler Aritmiler

• Prematüre atriyal kasılmalar: Erken ekstra vuruşlar olup zararsızdır.
• Paroksismal supraventriküler taşikardi (PSVT): Düzenli ritimle hızlı kalp atış hızıdır; genellikle aniden başlar ve biter.
• Aksesuar yolu taşikardileri: Kalbin odaları arasında ekstra bir iletim yolu nedeniyle oluşan hızlı ritim.
• Atriyal fibrilasyon (AFib): Atriyumlar çok hızlı, düzensiz şekilde kasılır; inme riskini artırabilir.
• Atriyal flutter: Daha düzenlidir, genelde kalp hastalığı ve ameliyat sonrası olur.

Ventriküler Aritmiler

• Prematüre ventriküler kasılmalar (PVC’ler): Yaygın olan ekstra vuruşlar; çoğu kişide ara sıra hissedilir.
• Ventriküler taşikardi (VT): Alt odacıklardan başlayan hızlı ritim; ciddi bir durumdur.
• Ventriküler fibrilasyon (VF): Alt odacıklar çok hızlı atar; tıbbi acil durumdur ve acil müdahale gerektirir.
• Uzun QT sendromu: Genetik bir hastalıktır ve tehlikeli ritim sorunlarına neden olabilir.
• Bradiaritmi: Kalbin yavaş bir ritimde çalışmasıyla oluşur.

Aritmi Nedenleri

• Kalp krizi
• Kardiyomiyopati ve kalp yetmezliği
• Koroner arter hastalığı
• Hipertansiyon
• Tiroid bezi problemleri
• Diyabetes mellitus
• Obstrüktif uyku apne sendromu
• COVID-19 enfeksiyonu

Risk Faktörleri

Aritmi riskini artırabilecek faktörler:

• Kalp ameliyatı öyküsü veya kalp hastalıkları
• Tiroit problemleri
• Şeker hastalığı
• Obstrüktif uyku apnesi
• Elektrolit dengesizliği
• Bazı ilaçlar ve besin takviyeleri
• Aşırı alkol veya kafein tüketimi
• Madde bağımlılığı
• Genetik faktörler

Komplikasyonlar

• İnme: Atriyal fibrilasyon kan pıhtılaşma riski ile inme riskini artırabilir.
• Kalp yetmezliği: Uzun süreli etkisiz pompalama kalp yetmezliğine yol açabilir.

Teşhis

Aritmi teşhisi genellikle EKG ile konur. EKG, kalbin elektriksel fazlarını ölçer. Sürekli olmayan aritmi durumunda, Holter monitörü, olay kaydedici veya implant edilebilir döngü kaydedici gibi cihazlar kullanılabilir.

Tedavi

Tedavi genellikle aritmi önemli semptomlara veya hayati risklere neden olduğunda gereklidir:

• Yavaş kalp atışları genelde kalp pili ile tedavi edilir.
• Hızlı kalp atışları vagal manevralar, ilaçlar, kardiyoversiyon veya kateter ablasyonu gibi yöntemlerle tedavi edilebilir.
• Kalp aritmi tedavisinde implante edilebilir cihazlar destekleyici rol oynar.

Yaşam Tarzı ve Ev İlaçları

Sağlıklı yaşam tarzı benimsemek aritmi ve kalp hastalığı riskini azaltabilir:

• Kalp dostu diyet uygulanmalı
• Egzersiz yapılmalı
• Sigara bırakılmalı
• Sağlıklı kiloda kalınmalı
• Kan basıncı ve kolesterol kontrol altında tutulmalı
• Alkol ve kafein tüketimi sınırlandırılmalı
• Soğuk algınlığı ilaçlarına dikkat edilmeli

Düzenli doktor kontrolleri vurgulanmalı ve belirtiler kötüleşirse doktorla iletişime geçilmelidir.

Kardiyoloji | Kardiyoloji İstanbul | Kardiyoloji Ankara | Kardiyoloji İzmir | Kardiyoloji Bursa | Kardiyoloji Adana