Karın Damarında Balonlaşma Nedir?

• Aort Nedir? Aort, kalpten çıkan ana damardır.

• Temel görevi vücuda oksijenlendirilmiş kanı ve diğer maddeleri götürmektir. Bütün atardamarlar aort damarı ve dallarından çıkarlar.

1. Çıkan Aort (kalpten çıkan ilk bölüm)
2. Transvers Aort (yatay seyreden, beyin damarlarının çıktığı bölüm)
3. İnen Aorta (transverse aortadan başlayıp aşağıya inen bölüm)
4. Torasik Aort (göğüs kafesindeki bölüm)
5. Abdominal Aort (karın içindeki bölüm)

ANEVRİZMA NEDİR?

Anevrizma, Yunanca genişleme anlamına gelir. Anevrizması, en basit anlatımıyla bir atardamarda, damar çapının %50’den daha fazla genişlemesidir. Halk arasında ‘’balonlaşma’’ olarak tarif edilebilir. Gerçek ve yalancı diye ikiye ayrılırlar. Gerçek anevrizma dama duvarının tüm katlarını içerir. Yalancı anevrizma ise tersidir.

ANEVRİZMA NEDENLERİ NELERDİR?

Anevrizmalar, yüksek tansiyon, sigara kireçlenme, bazı enfeksiyonlar ve bağ dokusu hastalıklarından kaynaklanabilir. Yaş ile atardamarlar elastikiyetlerini yavaş, yavaş kaybederler. Atardamarların genişlemesi bir yere kadar yaşlanma ile de ilişkilidir. Doğuştan gelen ve damar duvarında yapısal bozukluktan köken alan Marfan Sendromunda da kalpten çıkan aort damarında anevrizma görülebilir.

Aortta bölgesel olarak en sık karşılaşılan anevrizmalar, karın bölgesinde görülür. Böbreklerin altında (infrarenal) görülen bu tipi kalpten çıkan ilk bölge (çıkan=asendan) aort takip eder. Karın içindekine ‘’Abdominal Aort Anevrizması’’ adı verilir. Bu yazıda bu konuyu işleyeceğiz.

Normalde bu bölgede Aort damar çapı 2-2,5 cm civarındadır. Bu çapın 4 cm ve üzerinde olması sınırdır. Bundan sonra anevrizma olarak kabul edilir. Müdahale sınırı ise 5-5,5 cm’dir.

Abdominal aort anevrizması sinsi seyreden ve belirti vermeyen fakat aniden yırtılarak hayati tehlike oluşturabilecek bir hastalıktır. Görülme sıklığı 50 yaş üstünde 6-10/100 000’dir. Her görülen hastaya müdahale edilecek diye bir şart yoktur.  ABD’de her yıl 15.000 civarında ölüm abdominal aort anevrizmasına bağlı görülür. Bu ölümün sebebi yırtılmaya bağlı gelişen şok tablosudur. Otopsilerde %2-7 oranında görülür. Erkeklerde kadınlara göre 3 kat fazla görülür

Aort Anevrizmasının Belirtileri Nelerdir?

Hiç belirti vermeyebilir. Aniden yırtıldığında çok ağır bir tablo oluşturur.

1. AĞRI: Bele doğru karın içerisinden yayılan bir ağrıdır. Karnın arka tarafında doğru da gidebilir. 

2. KARINDA KİTLE: Karında muayene ile atan bir kitle görülebilir. Buna her nabızda attığı için ‘’atan kitle=pulsatile kitle’’ adı verilir. Muayene ile saptanır. Karın duvarı zayıf ve ince yapılı kişilerde daha rahat gözle görülebilir. Hastanın fark etmesi zordur.

3. HİPOTANSİYON: Tansiyon düşüklüğü.

Bu üç belirtil klasik belirtilerdir. Genelde hipotansiyon rüptür veya rüptüre öncesi sızma tarzında kanamaya bağlı olur. Bu nedenden hastalarda anemi ve taşikardi de görülür.

Asemptomatik (belirti vermeyen) olgular çok fazladır. 

AORT ANEVRİZMASI TEŞHİSİ NASIL KONULUR?

Abdominal aort anevrizmaları tesadüfen koyulur. Genelde başka bir nedenden dolayı Karın ultrasonu yaptıranlarda tespit edilir. Ultrason ile çapı genişleyen damar rahatlıkla görülür.

İkinci sıradan Abdominal Karın Bilgisayarlı Tomografisi gelir.  

MR Anjiyografi de yararlıdır. 

Abdominal Aort Anevrizması şüphesi olanlarda kasıktan anjiyo yırtılma riski yüzünden yapılmaz. Bazen koroner anjiyo olacak hastalarda tarama için yapılacak ultrason teşhis konulmasını sağlar. Belirli yaşın (65) üzerinde olanlarda tarama için hem şah damarı hem de karın ultrasonu yapılması uygundur.

ABDOMİNAL AORT ANEVRİZMASI TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Beş santimin altındaki çaplarda 6 aylık aralar ile ultrason ile takip yapılır.

Müdahale sınırı 5,5 cm erkeklerde kadınlarda ise 5,0 cm olarak kabul görmektedir. 

Klasik olarak karın açılarak anevrizma bölgesini üstünden kasıklara kadar yerleştirilen sentetik iki bacaklı pantolon greft ameliyatı yapılır.

Günümüzde bu yöntem yerine uygun hastalarda anjiyo yöntemi ile balonlaşan damarı içine pantolon greft stent olarak yerleştirilir. "Endovasküler Tamir” adı verilen bu yöntem hem risk hem de hasta konforu açısından avantajlıdır. Hastalar daha kısa süre hastanede kalırlar. Kan kullanımı ve enfeksiyon açısından da önemli katkıları vardır.

Her abdominal aort anevrizması hastası için uygun olmayabilir. Gerekli ölçümler yapıldıktan sonra teknik olarak uygulamaya karar verilir.

İlk dönemlerde her hastanın uygun olabileceği iddia edilirken yakın zamanlarda endovasküler tamire bağlı sızma ve anevrizmanın büyümeye devam etmesi gibi sorunlardan dolayı acil uygulaması ağırlık kazanmıştır.

Endovasküler tamirin en büyük yararı yırtılan anevrizmalar için olmuştur.