Osteoporotik Omurga Kırıkları

Vertebra kırıkları travmanın şiddetiyle oluşan bir hasar olmakla birlikte travmanın şiddetinden bağımsız olarak hastanın anatomik ve fizyolojik yapısı da hastanın kliniğine oldukça farklı şekillerde etkileyebilmektedir. Hastanın yaşı, kemik erime derecesi, altta yatan romatizmal bir hastalık olup olmaması, hastada kemik iliğini etkileyen tümör ya da vücuttaki tümörün omurgalara yayılımı bu faktörlerden en önemlileridir.

Hasta yaşını dikkate aldığımızda çocukluk yaşında kemik direncinin erişkinlere göre daha dirençli olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca çocuklarda omurgayı saran kas yapıları erişkinlere oranla daha az gelişmiştir. Bu nedenle çocukluk çağında kemik kırığı oluşmaksızın omurgaları saran kuvvetlli bağlar yırtılarak omurilik zedelenmesi oluşabilir. Çocukluk çağında nörolojik olarak omurilik zedelenmesi şüphesi olan hastalarda vertebralarda kırık veya kayma ihtimali daha dşikkatli olarak araştırılmalıdır.

Kemik yapısı yaşam boyunca değişkenlik göstermektedir. Omurganın ana yapısını da kemik kitle sağladığı için, kemik yapım ve yıkım hızı omurga sağlığı açısından belirleyici bir faktördür. Genel olarak 50 yaşından sonra kemik kitlesinde azalma yani osteoporoz görülmektedir. Yaşlı hastalarda osteoporoz neticesinde omurgalarda kemik yapısında olan bozulma kemiğin travmalara karşı koyabilme gücünü bozmakta ve hastaların omurgalarında ciddi kırıklar oluşabilmektedir.

Uzun süreli steroid kullanan hastalarda erken yaşlarda bile kemik erime riskinde artış dolayısıyla vertebra kırıklarında artış riski oluşmaktadır. Ankilozan Spondilit genç erişkin erkelerde görülen kronik inflamatuar bir hastalıktır. Nadir görülen bir hastalık olmakla birlikte bu hastalarda da osteoproz geliştiği, kemik kitlesinin ve direncinin azaldığı ve kemik kaybının özellikle omurgada oluştuğu bilinmekteridir.  Bu hastalarda ağrı ve katılık hissi, tedavide kullanılan steroidler ve eşlik eden hastalıklar da tedavi sürecini etkileyici sebeplerdir.

Romatizmal hastalıklardan Romatoid artrit vertebra kırıklarının bir başka sebebi olarak karşımıza çıkmaktadır. Vücudun kendisine savaş ilan ettiği sebebi tam olarak bilinmeyen bir hastalık olarak hastaların eklemlerinde simetrik bir tutulum ve omurgalarında da tahribat oluşabilmektedir. Romatoid artrit hastalarında da hastaların çektiği kronik ağrılar neticesinde hasta hareketsizleşmesi sonucu, ayrıca kullanılan steroidler ufak travmalarda bile omurga kırılmaları görülebilmektedir.

Tüm kanserleri hastaların yaklaşık üçte birinde omurgaya sıçrama söz konusu olabilmektedir. Kadınlarda meme erkeklerde akciğer kanserlerinde omurgaya yayılım en sık sebeplerdir. görülebilmektedir. Omurga yayılım gösteren kanser hastalarında da omurgada kırıklar ayrıca bu Oluşan kırıkların omuriliğe basısı sonucu nörolojik hasar oluşabilmektedir. Osteoporotik kırık tarzı kırıklarla gelen hastalarda altta yatabilecek tümöral hastalıklar iyi sorgulanmalı, radyolojik ayrıntılı tetkik yapılmalı, gerekirse de omurgadan biyopsi alınarak tanı konulmaya çalışılmalıdır. Kemik erimesine bağlı veretebra kırıkları kendilerini ciddi bel ve sırt ağrıları ile belirti verirler. Bu ağrıların sonucunda hastaların ağrıları nedeniyle günlük aktivitelerinde kısıtlanma oluşabilmekte ve çok kuvvetli ağrı kesicilere bile cevap vermeyen, istirahat halinde bile oluşabilen ağrılar hastalar için oldukça rahatsız edici olabilmektedir.

Ağrı nedeniyle günlük yaşamasal aktivitelerin özellikle yaşlı hastalarda kısıtlanması ek hastalık ve komplikasyonlara yol açabilmektedrir. Yatak istirahati ve medikal tedaviye cevap vermeyen olgularda omurga içine çimento verilmesi olarak bilinen vertetroplasti gibi girişimsel işlemler sayesinde hem omurgadan tanı amaçlı biyospi alınabilmekte, omurga  kuvvetinde artış sağlanıp hastaların ağrılarını da gidermek mümkün olabilmektedir.