Şema terapi nedir? Hangi durumlarda kullanılmalı?

Şemalar; Anılardan, bedensel duyumlardan, duygulardan ve bilişlerden oluşurlar.

Kişinin kendisi ve diğerleri ile ilişkileri ile ilgilidir.

Şema Terapi, Jeffrey Young tarafından geliştirilmiş bir terapi yöntemidir.

Şemalar yaşamın erken dönemlerinden itibaren gelişir. Çocukluk ve ergenlik döneminde belirgin kökenleri bulur ve kişinin yaşamı boyunca ayrıntılanarak gelişir.

Şema terapi; Bireylerde ve Çiftlerde uzun süren duygusal zorlukların tedavisi için tasarlanmıştır.

Şema terapi; Bilişsel ve davranışçı terapi, bağlanma, kişiler-arası, psikodinamik, duygu odaklı terapi modellerini birleştiren bütünleştirici bir tedavidir.

Amaç; Hastalara uyumlu davranışlar içinde, Uyum bozucu şemalarını, başaçıkma tepkilerini ve modlarını değiştirerek, temel ihtiyaçlarına ulaşmada yardım etmektir.

Şema terapinin diğer terapilerden farkı; terapi ilişkisine, duygulanıma, çocukluk yaşantılarına, gelişimsel süreçlere, başa çıkma yöntemlerine ve temel yaşam olaylarına daha çok önem verilmesidir.

Şema terapiyi klinik psikoloji/psikiyatri eğitiminin üzerine ‘Şema Terapi’ eğitimlerini alan kişiler uygulayabilir.

Bu terapide değerlendirme aşamasından, sonra değişim aşamasında yaşantısal teknikler uygulanır. Bunun amacı; Bilişsel değişimlerle eş zamanlı olarak duyguları ortaya çıkarmak ve şema ile duygusal olarak baş etmektir.

Şemaların özellikleri;

• Yoğun duygular, kendine veya başkalarına zarar verici sonuçlar yaratabilirler.

• Özgürlük, bağlanma, kendini açmayı engelleyebilirler.

• Ruhsal yapıya derinlemesine kök salmış kalıplardır. Kendilerini sürdürürler.

• Kısa dönemli yöntemlerle değişmeleri zordur.

(diğer terapi yöntemleri şemaya göre daha kısa süreli çözümler üretmektedir.)

• Biyolojik bir duygudurum veya şema ile ilgili yaşam olayları ile tetiklenebilirler.

ŞEMA TERAPİ HANGİ DURUMLARDA KULLANILMALIDIR?

• Sorun, sürekli ve uzun süreli

• 1. Eksen bozukluğu tedaviye cevapsız

• 1. Eksen bozukluğun süregen relapsı

• Sorun belli-belirsiz ancak süregen

• Uzun süreli ilişki problemleri

• Aşırı Kaçınma

• Katı düşünme ve davranış kalıpları

• Aşırı muhtaç, ısrarcı veya büyüklenen