İnsanlara Güvenmekte Zorlanıyorum

Güven duyma, en kısa tanımı ile kişinin sosyal ilişkilerinde kendisini güvende hissetmesi durumudur. Güven duyma hissi her insanın temel ihtiyaçlarından biridir. Kişinin bu duygudan yoksun olması kişiyi birçok yönden olumsuz etkiler. Günümüzde oldukça sık görülmeye başlayan güven problemi kişileri hem ruhsal anlamda hem de sosyal ilişkiler bağlamında oldukça zorlamaktadır. Güven, kişinin kendisine güvenmesi, başkalarına güvenmesi ve kişinin de güvenilir biri olmasıyla beraber aslında üç yönlüdür. Üç yön birbirinden farklı gibi görünse de esasında birbiriyle yakından bağlantılıdır. Kişinin ruhsal anlamda iyi hissedebilmesi için güven duymanın üç yönüyle dengede kalması gerekmektedir. Bu kişilerin günlük hayatta karşılaşılan problemlerle daha iyi baş edebildikleri bilinmektedir.

Güven duyma ile ilgili problem yaşayan kişiler genelde kendilerini yalnız hissederler. Herhangi bir ilişkiyi sürdürmede oldukça zorlanırlar. İnsanlara karşı güven duymayan kişilerin iç dünyalarında kendilerine karşı güven problemi yaşayabilmekte ve kendisiyle barışık olmada sorun yaşayabilmektedir. (özgüvensizlik). İnsanlara karşı güven problemi yaşayan kişilerin özellikle hayata karşı olan bakış açılarının da olumsuz olduğu bilinmektedir.

Tüm bu durumlar kişilerin günlük hayatta sık sık sorun yaşamasına neden olmaktadır.

Güven Duyma Sorunu Yaşayan Kişilerin Özellikleri:

• İnsanların kendilerini incitebileceğini ya da kullanacağını hissetme

• Sevilen kişilerin kendilerine ihanet edeceğinden şüphelenme 

• Kendisini güvende ve tetikte tutma zorlantısı 

• Etrafındaki kişileri sık sık güven testine tutma, kontrol etme

• İncitilme endişesinden dolayı yakın ilişkilere girmede zorluk yaşama

• Güven duygusunu veremeyen kişilere karşı öfke hissetme

• Kendisiyle alakalı bir sır paylaşamama ya paylaştıktan sonra kötü hissetme

Yukarıda sıralanan her bir madde kişiyi yoğun strese maruz bırakmaktadır. 

Neden İnsanlara Güvenemiyorum? 

• Çocuklukta cinsel, fiziksel, sözel istismara uğramak güven duygusuna zarar vermektedir. Bu sebeple çocukluğunda herhangi bir istismara uğramış bireylerin karşısındakine güven duymada problem yaşamaktadır.

• Çocukluğunda çok fazla eleştiriye, aşağılanmaya, alay edilmeye maruz kalmış kişilerde yine güven duyma problemi ortaya çıkabilmektedir.

• Kişi özellikle ailesiyle alakalı bir güven sorunu yaşamış ise, güven duygusu temelinden sarsılmıştır. Bu durum kişinin kendi hayatında da güven duyma problemini sürdürmesine neden olmaktadır. Örneğin, ailenizden biri söz verip sözünü tutmamış olabilir, çocukluğunuzda size sık sık yalan söylenmiş olabilir.

• Çocuğun istenileni yapmaması durumunda cezalandırılması ya da sık sık misillemeye maruz kalması, gelecekte güven duyma problemi yaşayan bir yetişkine dönüşmesine neden olabilmektedir. 

• Ailesi tarafından çok fazla korunan çocuk da aynı şekilde yetişkinliğinde güven duyma problemi yaşayabilmektedir. Örneğin, arkadaşlara güvenilmemesi gerektiğini sık sık çocuğuna anlatma, ya da dışarısının güvenilir olmadığını anlatma durumu.

• Çocukken çevresi tarafından kırıcı bir şekilde lakap takılmış kişilerinde güven duyma problemi yaşadıkları bilinmektedir.

Bu Durumun Üstesinden Nasıl Gelebilirim?

1. Özellikle cinsel ya da fiziksel istismara uğramış bireylerde güven problemi oldukça yoğun görülmektedir. Bu kişilerin psikoterapi alması şiddetle önerilmektedir. Cinsel ya da fiziksel istismara uğramış kişilerin bu travmaları tek başına atlatmaları oldukça güçtür. Terapistle kurulan güvenli bir ilişki kişinin yaşamış olduğu güven probleminin üstesinden gelmesine oldukça yardımcı olacaktır.

2. Kişi çocukluğunda hangi durumlarda güvensizliği yaşadı? Bu soruları sormak ve o anılara gitmek, o anıları tekrardan deneyimlemek kişinin kendisini daha iyi anlamasını sağlayacaktır. Bu çalışmayı yapmak oldukça güçtür çünkü hatırlamak acı verir. Acı deneyimlendiğinde iyileşme de başlar. Bu çalışma terapist ile ya da güven duyulan biri ile yapılabilir. Güven sorununu yenebilmenin ilk adımlarından biri bu çalışmayı uygulamaktır.  

3. Kişinin güven sorunu yaşamasına sebep olan kişilere öfkelenmek iyileştiricidir. Örneğin, anneniz arkadaşlarınızla görüşmenin sürekli tehlikeli olduğunu size söylemiştir ve siz güven problemi yaşamaya başlamışsınızdır. Bu durumun sebep olduğu öfke dışarı aktarılmalıdır. Bu öfkeyi dışa vurma anneye karşı doğrudan olmak zorunda değildir. Örneğin annenize mektup yazın öfkenizi dile getirin ama göndermeyin. Sizi fiziksel, sözel ya da cinsel olarak da istismar eden kişilere aynı çalışmayı yapabilirsiniz. Mektup gönderilsin ya da gönderilmesin, kişiyi iyileştirir. Bunun sebebi, mektup yazmak kişinin gerçeği algıladığını gösterir. Kişinin geçerliliği için önemlidir. Mektubu yazdığınız kişiye geçmişte yaptıklarının ne kadar yanlış olduğunu ve sizi ne büyük ölçüde etkilediğini yazabilirsiniz. Son olarak mektupta asıl ihtiyacınız olan durumu yazınız. Örneğin mektup da annenize şöyle diyebilirsiniz ‘’ arkadaşlarımla daha fazla görüşmeme izin vermene ihtiyacım vardı’’

4. Anılar çalışılırken oradaki anıları ve hisleri zihninde değiştirmek iyileştiricidir. Örneğin, istismara uğrarken kendinizi yalnız ve çaresiz hissettiniz. Zihninizde sizi istismar eden kişiyle savaşabilecek güçte olduğunuzu hayal edebilir hislerinizi çaresizlik yerine güçlü olarak değiştirebilirsiniz.

5. Çocukluğunuzda size kendinizi kötü hissettiren, aynı şekil de günlük hayatınızda da kötü hissettiren kişilerden uzak durmaya çalışın ya da daha az iletişim halinde olmayı deneyin. Yapılan araştırmalara göre, danışanların kendilerini taciz eden kişiler ile iletişimlerini kestikleri zaman seanslarda daha iyi ilerleme göstermiştir. Bu kişiler size yakın ve ilişkinizi kesemeyeceğiniz kişiler ise örneğin akrabalar, bu durumda geçici olarak iletişimi kesmek önerilmektedir. 

6. Güven problemi yaşayan kişiler, eleştiriye ya da istismara maruz kalma gibi olumsuz durumlar karşısında kendini suçlama davranışı geliştirirler. Sizin de sık sık kendinizi suçlama gibi bir eğiliminiz varsa bunu değiştirmeye çalışın.

7. Sağlıklı ilişkiler her zaman iyileştiricidir. Bu yüzden çevrenizde sizi eleştirmeyen, suçlamayan ve size kendinizi sıklıkla kötü hissettirmeyen kişilerle daha fazla zaman geçirmeye ve yakın ilişkilerde olmayı deneyimleyin. 

8. Güveninizi kötü kullanmayacak kişilere güvenmeye çalışın. Örneğin, çok büyük olmayan bir sırrınızı paylaşın. 

9. Özellikle sizin haklarınıza saygı duyan ve sizi incitmek istemeyen partnerler seçmeyi deneyin. 

Son olarak,

Güven problemini aşmak ve değiştirmek kişi için oldukça zorlayıcı bir süreçtir. Bunun sebebi güven problemi yaşayan kişilerin çok temelden sarsılma ihtimallerinin yüksek olmasıdır. Kişiler çoğu zaman bu duygularla tek başına mücadele etmekte zorlanırlar. Güven problemi, kişinin hayatını mutsuz bir şekilde geçirmesine neden olabilmektedir. Bu sebeple güven problemi yaşayan kişilere psikoterapi mutlaka önerilmektedir. Terapist danışana güvenli ortamı sağlamaktadır. Bir terapi ilişkisi güven sorunu yaşayan kişilerin başlayabileceği en iyi yer olabilir. Kişi güvenmeyi, güvenli bir yerde öğrenir. Bu sebeple psikoterapi almak bu anlamda oldukça faydalı olmaktadır.