Yaşamlarımız boyunca pek çok kayıp yaşarız. Bir kaybın ardından yas tutmak en insani özelliğimizdir. Bu kayıp, bir ölümü ifade edebildiği gibi; bir ilişkinin bitişi, bir amacın sonlanması, yer değişikliği ve hatta insanın gerçekleşmemiş hayalleriyle yüzleşmesi anlamına da gelebilir. Her kayıp, bir yas sürecini beraberinde getirebilir.
Yas Nedir?
Yas, genellikle sevilen birinin ölümünün ardından yaşanan süreç anlamına gelir. Ancak yalnızca bir ölüm değil, daha pek çok kaybın ardından da yas tutabiliriz. Her birey yas sürecini farklı deneyimler ve herkes için yasın şiddeti farklı seyreder.
Yas Tepkileri Nelerdir?
Yas sürecindeki her bireyin verdiği tepkiler farklılaşabilmektedir. Yas, pek çok farklı duyguyu içinde barındırır. Genel olarak yas sürecinde gözlemlenen tepkiler; fiziksel, bilişsel, duygusal ve davranışsal boyuttadır.
Fiziksel Tepkiler:
Nefes alamama
Boğulma hissi
Enerjisizlik
Seslere aşırı duyarlılık
Gerçek dışılık hissi
Bilişsel Tepkiler:
İnkar
Odaklanma sorunları
Kayıpla ilgili aşırı zihinsel meşguliyet
Sanrılar
Karar verme güçlüğü
Zihin bulanıklığı
Duygusal Tepkiler:
Öfke ve kızgınlık
Suçluluk
Özlem
Yalnızlık
Rahatlama
Davranışsal Tepkiler:
İştahta bozulma
Uyku düzensizliği
Ağlama
Sosyal ortamlardan uzaklaşma
Ölen kişiyi hatırlatan yerlere sürekli gitmek ya da sürekli kaçınmak
Yas Süreci
Yas, herkes için değişiklik gösteren bir süreçtir. Yas, doğrusal ilerleyen bir süreç değildir. Bir kaybın ardından iyi olmamak normaldir. Bu süreçte hissedilen duygulara alan açmak, bastırmamak ve yas sürecini yaşamak için bireyin kendine izin vermesi önemlidir.
Kaybın hemen ardından yaşanan akut dönem yoğunluğu, zaman içinde azalma eğilimi gösterir. Zorlayıcı duygular, zamanla yerini kaybı kabullenme sürecine bırakır. Yas aynı zamanda kaybı kabullenip yeni yaşama uyum sağlama süreci anlamına gelmektedir.
Yas Danışmanlığı
Yasta değişken duygu durumuna ayak uydurmak, yaşananları anlamlandırmak ve yaşama uyum sağlamak zorlu bir süreç haline gelebilmektedir. Bu süreçte yaşanan duygulara izin verebilmek, kayıpla yüzleşmek ve yeni yaşama geçişi kolaylaştırmak için profesyonel destek almak faydalı bir seçenektir.
Yas danışmanlığı, kayba alan açılan, hissedilen her duyguyu yaşamak için izin verilen ve yas tutmaya imkân bulunan bir süreç olarak tanımlanabilir. Bu süreçte kayıpla yeniden bir bağ kurarak, kaybı yaşama entegre edip uyum sağlamayı kolaylaştırıcı şekilde süreç ilerletilmektedir.
Bu makalenin DoktorTakvimi web sitesinde yayımlanması, yazarın açık izniyle yapılmaktadır. Web sitesindeki tüm içerikler, fikri ve sınai mülkiyet mevzuatı kapsamında uygun şekilde korunmaktadır.
DocPlanner Teknoloji A.Ş. web sitesi tıbbi tavsiye sunmaz. Bu sayfanın içeriği, metinler, grafikler, görseller ve diğer materyaller de dahil olmak üzere, yalnızca bilgilendirme amacıyla oluşturulmuştur ve tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavinin yerini almak amacı taşımaz. Herhangi bir sağlık sorununuzla ilgili şüpheniz varsa, bir uzmana danışınız.