Romatizma Nedir?

Başta hareket sistemimiz olmak üzere tüm sistemleri etkileyen genellikle en erken bulgusu eklemde ağrı şişlik ve sabah tutukluğu ile başlayan ancak tüm sistemlere özel bulgularda verebilen kronik seyirli, ilerleyici hastalıkların tamamına “romatizmal hastalıklar” Bu hastalıkların takip ve tedavisi üstlenen bilim dalına da romatoloji denir. Romatizmal hastalık kavramı içerisinde yaklaşık 200 hastalık vardır. Bazen Eklem romatizması, bağ dokusu romatizması, damar romatizması, kas romatizması vb alt dallara da ayrılabilir. Bu farklı yapılaşmanın nedeni bazı romatizmal hastalıkların otoiimmün bazılarının ise otoinflamatuar mekanizmalar ile oluşmasındandır. Mesela romatoid artrit ve lupus otoimmün mekanizmalarla, anklozan spondilit ve ailevi Akdeniz ateşi ise otoinflamatuar mekanizmalarla oluşan romatizmal hastalıklardır.

Otoimmün mekanizmalar kadın, otoinflamatuar mekanizmalar ise erkek cinsiyetin aleyhine işleyen mekanizmalardır.

Genetik yatkınlık her iki mekanizmanın da temelinde yer alır, hormonal faktörler bu genetik yatkınlığı modifiye eder, epigenetik faktör dediğimiz çevresel faktörler ise hastalığın meyadana gelmesini tetikler. Bu özellik neden bazı romatizmaların çocukluk çağında bazılarının da olgunluk çağında ortaya çıktığını açıklar

Romatizmal hastalıklar bulaşıcı mıdır?

Romatizmal hastalıkların tamamında bir inflamasyon (kabaca tabiri ile iltihap) olsa da bu inflamasyon mikropları barındıran bir inflamasyon değişdir. Genetik olarak düzgün çalışmayan bağışıklık sistemini düzenleyen ve fonksiyonlarını kontrol eden hücresel sistemlerin yetersizliği eş zamanlı olarak da “selftolerans” dediğimiz bağışıklık sisteminin kendi hücrelerini tanıma ve onlarla savaşmama kaidesinin ortadan kalkması ile ortaya çıkan steril bir iltihaptır. Benzetecek olursak bağışıklık sistemi bizim savunma ve güvenliğimizi sağlayan ordumuzsa, self toleransın bozulması ve inflamasyonun başlaması “ dost ateşidir”. Dolayısıyla romatizmal hastalıklar bulaşmazlar.

Romatizma hastasıyım çocuğun da romatizma hastası olacak mı?

Romatizmal hastalıkların tamamında alta yatan genetik bozukluk olmaka beraber bazısı yeni nesillere yatkınlık olarak bazısı ise otozomal çekinik veya baskın dediğimiz  şekilde geçebilirler. Yani romatoid artrit veya sistemik lupus eritematoz gibi bir hastalığınız varsa çocuklarınız illaki hasta olacak demek değildir. Ancak sağlıklı yaşıtlarından romatizma olmaya daha yakındır. Şayet ailevi Akdeniz ateşi (FMF) gibi bir hastalığınız varsa çocuğunuzun FMF olma ihtimali çok daha yüksektir. Hele akraba evliliği yapmışsanız bu ihtimal %100 e yaklaşmaktadır.