Yaşanmamış Yaşamlar ve Özdeğer

“Dünyadaki bütün kötülüklerin ve savaşların temelinde yaşanmamış yaşamlar vardır. Özdeğer düşüklüğü dünyadaki tüm kötülüklerin kaynağıdır.” Eric Fromm özdeğerin önemini bu şekilde ifade etmektedir. Peki, nedir bu özdeğer dediğimiz kavram? Kişinin kendisine değer vermesi, kendini olduğu gibi kabul etmesi ve kendine karşı dürüst-merhametli bir yaklaşım sergilemesi diyebiliriz. Özdeğerin temelleri büyük oranda ailede atılır.

Çocuk aile içinde aşağıda bahsedildiği gibi bazı olumsuz yaklaşımlarla yetiştirildiğinde özdeğeri düşük bireyler olarak yaşamının sorumluluğunu alacak cesareti ve gücü kendisinde bulamaz.

• Hiçbir şeyi doğru düzgün yapamıyorsun! ( yetersizlik duygusu hissettirme)

• Kardeşin senden daha çalışkan. ( kıyaslama)

• Utandırma, suçlama, aşağılama

• Aşırı kontrol etme veya serbest bırakma

• İhmal, istismar

• Tutarsız kurallar koyma

• Tehdit, korkutma, yıldırma, şiddet…

Özdeğer neden bu kadar önemlidir diye soracak olursak:

Özdeğer kişinin hayatı anlamlandırma ve yaşamını biçimlendirme şeklini belirler. Kendi hayatıyla ilgili kararlar alma noktasında kilit bir yeri vardır. Özdeğeri düşük insan; sürekli kaygılı ve gergin bir ruh halinde olduğu için, er ya da geç her şeyi eline yüzüne bulaştıracağına inandığından sürekli içsel bir baskıyla mücadele etmektedir. Özdeğeri yüksek insan ise; yeni deneyimlere daha açıktır. Sahip olduklarına karşı bir şükran duygusu içindeyken aynı zamanda daha fazlasını hak ettiğine de inanır. Daha huzurlu ve içinden geldiği gibi yaşayan, iletişime açık, yanlış kararlarının sorumluluğunu alabilen, gerektiğinde davranışlarını ve düşüncelerini değiştirebilen, esnek ve anlamlı bir yaşam sürer.

Öyleyse yanlış yetiştirilmenin bedelini bir ömür düşük özdeğerle mi ödemek zorundayız?

Özdeğer algımızı çevremizden aldığımız tepkilerle oluştursakta sonuçta bu bizim kendimizi algılama biçimimizdir. Yapılan araştırmalarda da açık bir şekilde görülmüştür ki; Özdeğer algımızı değiştirmek elimizdedir!

Özdeğerimizi nasıl yükseltebiliriz, diye bakacak olursak:

• Mükemmelin değil iyinin peşinden git.

• Hayır demeyi öğren.

• Kendine karşı dürüst ve merhametli ol.

• Diğerlerinin senin hakkındaki fikirlerine verdiğin önemden daha fazlasını kendi fikirlerine ver.

• Başarılarını küçümseme, tadını çıkarmaya bak.

• Bir anda her şeyi yapmaya değil adım atmaya odaklan. Sonuç değil süreç önemli olan.

• Gerçekçi hedeflerin olsun.

• Kendi değerini koşullara ya da kişilere bağlama.

• Seni mutlu eden şeyleri artırmaya çalış.

• Bazen insanlar kendilerini değersiz hissettikçe karşısındakilere de değersiz hissettirerek iyi hissetmeye çalışır. Başkalarının sana yüklediği olumsuz duyguları içselleştirmek zorunda değilsin.

Özdeğer algının seni zorladığını ve yaşamını yeterince sahiplenemediğini fark ediyorsan bu konuda uzman desteği alarak daha doyumlu ve anlamlı bir hayat yaşamayı seçebilirsin;)

Yaşamına sahip çıkabilmen dileğiyle…