ESWT ile Topuk Dikeni Tedavisi: Ağrıdan Fonksiyona Fizik Tedavi Yaklaşımı

Giriş
Plantar fasiit, halk arasında topuk dikeni olarak bilinen, ayak tabanında özellikle topuk bölgesinde ağrıya yol açan yaygın bir durumdur. Uzun süre ayakta kalma, aşırı yüklenme ve yaşla birlikte risk artar. Son yıllarda ESWT (Extracorporeal Shock Wave Therapy), kronik vakalarda ağrıyı azaltmak ve fonksiyonel iyileşmeyi desteklemek için bir yöntem olarak öne çıkmıştır. Sistematik derlemeler, ESWT’nin hem kısa hem uzun vadede ağrıyı anlamlı şekilde azalttığını göstermektedir (Gerdesmeyer et al., 2008).

ESWT’nin Etkisi
ESWT, ayak tabanına uygulanan şok dalgaları ile dokuda mikrotravmalar oluşturarak iyileşme sürecini tetikler. Bu yöntem ile sağlanan etkiler:

Ağrı azaltma
Plantar fascia dokusunun elastikiyetini artırma
Yerel kan akışını artırma
Fonksiyon ve yürüyüş kalitesinde iyileşme
Randomize kontrollü çalışmalar, haftada 1–2 seans ESWT uygulanan hastalarda 3–12 hafta içinde ağrıda belirgin azalma ve yaşam kalitesinde düzelme olduğunu göstermektedir (Furia, 2006).

Egzersiz ve Destekleyici Yöntemler
ESWT genellikle ev egzersizleri ve fizyoterapi ile kombine edilir:

Aşil ve plantar fascia germe egzersizleri
Düşük yoğunluklu eksantrik ayak kası güçlendirme
Ayak tabanı ve baldır mobilizasyonu
Ortopedik tabanlık kullanımı (gerekirse)
Bu kombinasyon, tek başına ESWT’ye göre daha hızlı fonksiyonel iyileşme sağlayabilir.

Evde Dikkat Edilecek Noktalar
Uzun süre sert zeminde durmaktan veya koşmaktan kaçının
Ayağa uygun ayakkabı ve tabanlık kullanın
Egzersizleri günlük rutine dahil edin
Şiddetli ağrı, şişlik veya morarma olursa uzmana başvurun
Sık Sorulan Sorular

1. ESWT güvenli midir?
   Evet, uzman fizyoterapist veya hekim tarafından uygulandığında güvenlidir; nadir olarak hafif kızarıklık veya geçici hassasiyet görülebilir.

2. Seans sayısı ne olmalı?
   Genellikle 3–5 seans, haftada 1 kez; hastanın durumuna göre değişebilir.

3. Cerrahiye gerek kalır mı?
   ESWT ve egzersiz programı, çoğu kronik plantar fasiit vakasında etkili olur; cerrahi yalnızca konservatif yöntemler başarısızsa düşünülür.

Kaynakça
Gerdesmeyer, L. et al. (2008). Extracorporeal shock wave therapy for the treatment of chronic plantar fasciitis: a randomized controlled multicentre trial. PubMed PMID: 18452285.
Furia, J. P. (2006). High-energy shock wave therapy for chronic plantar fasciitis. PubMed PMID: 17053174.
Thomson, C. E. et al. (2019). Shockwave therapy for plantar heel pain: systematic review and meta-analysis. DOI: 10.1002/14651858.CD013106.pub2

Fizyoterapi ve Rehabilitasyon | Fizyoterapi ve Rehabilitasyon İstanbul | Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Ankara | Fizyoterapi ve Rehabilitasyon İzmir | Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bursa | Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Adana