Psk. Sümeyye Dikmen
Psikoloji, Aile Danışmanlığı
Günümüzde sosyal medya, hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. İletişim kurmak, bilgi edinmek, eğlenmek ya da gündemi takip etmek için sosyal medya kullanımı oldukça doğal. Ancak bazı durumlarda bu kullanım, kişinin günlük işlevselliğini bozacak ölçüde kontrolsüz bir hal alabiliyor. DSM-5’te resmi olarak bağımlılık kategorisinde tanımlanmasa da, sosyal medya bağımlılığı davranışsal bağımlılıklar grubunda ele alınır ve kumar bağımlılığına benzer şekilde bağımlılık döngüsüne sahiptir.
Sosyal medya bağımlılığı yaşayan bireylerde genellikle şu belirtiler görülür:
• Sosyal medyada geçirilen süreyi kontrol edememe, sık sık “birkaç dakika bakacağım” deyip saatler harcama,
• Kullanım süresini azaltmak için çabalasa da başaramama,
• Gerçek hayattaki sorumlulukların (iş, okul, aile, sosyal ilişkiler) aksaması,
• Sosyal medya kullanmadığında huzursuzluk, gerginlik, boşluk veya yoksunluk hissetme,
• Daha fazla vakit geçirerek aynı tatmini sağlama (tolerans geliştirme),
• Günlük yaşantıyı, uyku düzenini ve ruh sağlığını olumsuz etkilemesine rağmen kullanmaya devam etme.
Bu noktada sosyal medya bağımlılığı yalnızca “fazla telefon kullanımı” meselesi değildir. Zamanla kaygı bozuklukları, depresif duygulanım, özgüven problemleri ve kişilerarası ilişkilerde çatışmalara yol açabilir. Birey, başlarda sadece vakit geçirmek için kullandığı sosyal medyaya giderek duygusal ihtiyaçlarını bastırmak, sıkıntıdan kaçmak veya değer görme ihtiyacını gidermek amacıyla yönelir. Ancak bu kısa süreli rahatlama, uzun vadede daha yoğun bir bağımlılık döngüsüne neden olur.
Psikoterapi sürecinde, sosyal medya bağımlılığının altında yatan psikolojik dinamikleri anlamak ve sağlıklı baş etme yolları geliştirmek hedeflenir. Duyguları düzenleme becerilerini güçlendirmek, benlik saygısını artırmak, sosyal ilişkilerde sağlıklı sınırlar kurmak ve teknoloji kullanımını kontrollü hale getirmek mümkündür. Özellikle bilişsel davranışçı terapi, duygu düzenleme temelli yaklaşımlar ve motivasyonel görüşmeler bu süreçte oldukça etkili olmaktadır.
Unutmayın, sosyal medya hayatımızdan tamamen çıkarılmak zorunda değil; asıl mesele onun sizi yönetmesi değil, sizin onu yönetebilmenizdir. Eğer sosyal medya kullanımınızın günlük yaşamınızı, ruh sağlığınızı veya ilişkilerinizi olumsuz etkilediğini fark ediyorsanız, profesyonel destek almak bu döngüyü kırmak için çok önemli bir adımdır.
Bu makalenin DoktorTakvimi web sitesinde yayımlanması, yazarın açık izniyle yapılmaktadır. Web sitesindeki tüm içerikler, fikri ve sınai mülkiyet mevzuatı kapsamında uygun şekilde korunmaktadır.
DocPlanner Teknoloji A.Ş. web sitesi tıbbi tavsiye sunmaz. Bu sayfanın içeriği, metinler, grafikler, görseller ve diğer materyaller de dahil olmak üzere, yalnızca bilgilendirme amacıyla oluşturulmuştur ve tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavinin yerini almak amacı taşımaz. Herhangi bir sağlık sorununuzla ilgili şüpheniz varsa, bir uzmana danışınız.
DocPlanner Teknoloji A.Ş.
E-5 Karayolu, Esentepe Mahallesi, Lapis Han, No:25 D:102-103-120
Kartal İstanbul, Türkiye